Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğerlerden hava akışının tıkanmasına neden olan kronik bir akciğer hastalığıdır. Belirtiler arasında nefes alma zorluğu, öksürük, mukus (balgam) üretimi ve hırıltı yer alır. Tipik olarak sigara dumanından kaynaklanan tahriş edici gazlara veya partikül maddeye uzun süre maruz kalmaktan kaynaklanır.
KOAH’lı kişilerde kalp hastalığı, akciğer kanseri ve çeşitli başka rahatsızlıklar gelişme riski yüksektir. Bu iki durum genellikle birlikte ortaya çıkar ve KOAH’lı bireyler arasında şiddeti değişebilir. Kronik bronşit, akciğerlerin hava keselerine (alveoller) hava taşıyan bronşiyal tüplerin astarının iltihaplanmasıdır. KOAH, zamanla kötüleşen ilerleyici bir hastalık olmasına rağmen, KOAH tedavi edilebilir. Doğru yönetimle, KOAH’lı çoğu insan iyi semptom kontrolü ve yaşam kalitesi elde edebilir.
Belirtiler
KOAH semptomları genellikle ciddi akciğer hasarı oluşana kadar farkedilmez. Özellikle sigara dumanına maruz kalma devam ederse, zamanla kötüleşir.
KOAH’ın belirtileri şunlardır:
- Özellikle fiziksel aktiviteler sırasında nefes darlığı
- Hırıltı
- Göğüste sıkışma
- Berrak, beyaz, sarı veya yeşilimsi olabilen mukus (balgam) üretebilen kronik bir öksürük
- Sık solunum yolu enfeksiyonları
- Enerji eksikliği
- İstenmeyen kilo kaybı (sonraki aşamalarda)
- Ayak bileklerinde, ayaklarda veya bacaklarda şişme
Ne Zaman Bir Doktora Görünmeli
Söylemiş olduğum belirtileri kendinizde fark ederseniz doktorunuzla konuşun. Nefes alamıyorsanız, dudaklarınızda veya tırnak yataklarınızda şiddetli mavilik (siyanoz) varsa kalbiniz normalden hızlı atıyorsa doktora başvurun.
KOAH Hastalığının Nedenleri
Gelişmiş ülkelerde KOAH’ın ana nedeni tütün kullanımıdır. Gelişmekte olan dünyada, KOAH genellikle yetersiz havalandırılan evlerde yemek pişirmek ve ısınmak için yakıttan yanan dumanlara maruz kalmaktır. Uzun süredir sigara kullanan birçok sigara içicisi akciğerinin işlevini yavaş yavaş yitirdiğini hissedebilir.
Nasıl Önlem Alınır?
Bazı hastalıkların aksine, KOAH’ın bariz bir nedeni ve önleme/hastalığın ilerlemesini yavaşlatma yolları vardır. Vakaların çoğu doğrudan sigara içimiyle ilgilidir ve KOAH’ı önlemenin en iyi yolu asla sigara içmemek veya sigarayı bırakmaktır. Uzun süredir sigara içiyorsanız, bu kulağa pek hoş gelmeyebilir. Ama bırakmaya çalışmalısınız. Tamamen bırakmanıza yardımcı olabilecek bir tütün bırakma programı bulmak bu noktada çok büyük önem arzetmektedir. Akciğerlerinize verilen zararı azaltmak için en iyi yol budur. Kimyasal dumanlara ve toza mesleki olarak maruz kalma, KOAH için başka bir risk faktörüdür. Akciğer tahriş edici maddelerle çalışıyorsanız, maske kullanarak kendinizi korumanın en iyi yolları hakkında amirinizle konuşun.
